Szpital włościański Księstwa Łowickiego i miejsce ,,Majówek ''(1831-1869)

 Osada Kapera od Łowicza na Łyszkowice położona jest w odległości 18 wiorst. 

W pośród lasu, w miejscu nader dobrze obmyślanym, plac nowy czyli ,,Kopera'' stało kilka murowanych domów, przeznaczonych na szpital, aptekę, dom dla lekarza, felczera i służby. O koło 1831 r. administracja Księstwa Łowickiego ,w kompetencjach której leżały sprawy zdrowia tutejszej ludności ,utworzyła w osadzie Kapera szpital na 24 łóżka ,utrzymywany kosztem administracji księstwa. Personel szpitala ,jako część kadry urzędniczej zamieszkiwał w Łyszkowicach . Z zatrudnionych lekarzy można wymienić nazwiska :Jan Kęcki, Antoni Porad , Jerzy Sozański . Opieką lekarską otoczeni zostali pracownicy administracji pracownicy cukrowni ,,Irena'', jak również okoliczni włościanie , których bezpłatnie ,,leczono''? Mimo niewątpliwie humanitarnych założeń, szpital ten nie spełniał swojego zadania. Wśród ludności wiejskiej nie było nawyków ani tradycji leczenia chorych. Do szpitala wójtowie kierowali zwykle ludzi ubogich ,parobków, wyrobników lub chorych uciążliwych dla otoczenia, których rodziny chciały pozbyć się z domów. Wielu chorych dowożono do szpitala w stanie agonalnym gdzie wkrótce umierali. Stwarzało to złą renomę dla instytucji i odstręczało zwłaszcza chłopów z najbliższej okolicy od leczenia się, gdyż większość zmarłych w tym szpitalu grzebano z reguły na cmentarzu parafialnym w Lipcach.

Najprawdopodobniej budynek apteki

Najprawdopodobniej budynek apteki

akta parafii Lipce:

,,Lazaret Kapera - Działo się w Lipcach roku 1839 dnia ósmego marca o godzinie dziesiątej z rana stawili się Stefan Soboczyński posługacz z Lazaretu na Kaperze i Stefan Pryk Włościanin z Bobrowy ,obaj pełnoletni i oświadczyli Nam ,iż Jan Ziółkowski Strażnik ,bezżenny, bezdzietny z Łyszkowic ,a rodowo z Wolborza ,umarł wczoraj o godzinie jedenastej w nocy w lazarecie włościańskim Księstwa Łowickiego na suchoty w czterdziestym roku wieku swego ,zostawiwszy po sobie Matkę Agnieszkę w Łyszkowicach....''

[...]Lecz roku 1864, kiedy wszyscy włościanie przez uwłaszczenie zostali właścicielami swych posiadłości czynszowych, na księstwie, jak wszędzie, upadł obowiązek szczególniejszej o nich troskliwości ze strony byłych ich przedtem panów—dziedziców. To też w kilka lat później ów szpital(1869 r.), który był wyłącznie dla nich, został zniesiony, budynki rozebrane, tylko pozostał po aptece dom jeden, w którym teraz mieszka gajowy.

Administracja księstwa jednak, jakby w zamian za zniesiony szpital na Kaperze, płaci co rocznie pewną sumę na utrzymanie 18 łóżek w szpitalu św. Tadeusza w Łowiczu, wskutek czego szpital stosownie został przekształcony i odtąd ma możność przyjmowania większej liczby chorych[...]

Aptekę przeniesiono do Łyszkowic ,którą prowadzili farmaceuci: Leopold Wąsowski ,Józef Niezgodzki,Dobromir Płaczkowski, ten ostatni był jednocześnie urzędnikiem zatrudnionym w cukrowni ,,Irena''.Jego nagrobek znajduje się na pszczonowskim cmentarzu , tak jak wielu innych pracowników cukrowni i pracowników administracji Księstwa Łowickiego .

Ś.p Mateusz Francki

EmerytUrzędnik Administracji

Księstwa Łowickiego

Żył lat 89. Zmarł dnia

19 marca 1877 roku

Prosi o Westchnienie

Do Boga

Nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska właściciela młyna p. Kapera .Młyn funkcjonował (pracował) do 1982 roku .W 1880 r .młyn od Państwa Kapera odkupił Ignacy Brzostek z Rembertowa pod Warszawą .Młyn ma o wiele dłuższą historię .W 1548 roku w tym miejscu został wybudowany wiatrak ,przez ten czas różne były koleje młyna w 1860 siłę wiatru zastąpiono siłą spadku wody ,spiętrzono wodę w sztucznym zbiorniku ,zasilanym przez Bobrówkę . 

Lata 90 ub, wieku 

Pod koniec XIX wieku i do lat 80 ub. wieku , osada Kapera stała się dość atrakcyjnym miejscem do wypoczynku, ,,majówek'' ,letnich wakacji ,obozów harcerskich, spotkań integracyjnych itp.

lata 20 lub 30 ub. wieku pracownicy cukrowni ,,Irena,,(dziś się mówi spotkania integracyjne) w miejscowości Kapera .W latach 80 słynne były ,,Dni Chemika,,

[...]A Kapera? Kapera jest to przyjemne ustronie wśród lasu, rozłożonego na pagórkowatej powierzchni. Od kilkunastu lat stała się ulubionym miejscem majówek mieszkańców Łowicza. Młodzież marzy o nim , a gdy lato nadejdzie, jest jednym miejscem wyjazdów dla zdrowia na letnie mieszkania. Zachęca do tego piękne położenie i aromatyczno -żywiczne oraz suche powietrze. Są zielone doliny, wzgórza, z daleka srebrzy się woda i dochodzi turkotanie młyna, jest las zwany „Lechowiec'' iglasty i „Bukowiec,“ co liśćmi zatrzymuje promienie słońca i w upał darzy chłodem , jest i obfita w orzeszynę „Trzcianka,“ są stare dęby z gniazdami sów, źródełko, strumyk płynący, urocze polanki, zarośla i wysmukłe sosny. Czasem z zarośli wysunie się sarna lub daniel, to znowu szelest gałęzi poprzedzi bieg kozła, często razem i kilka rogaczy przebiegnie drogę. Śpiew ptactwa to istne nadziemskie chóry, a miła kukułka, zawsze najgłośniejsza, nie ustępuje przeraźliwemu krzykowi sowy. W kukułki „kuku"—czy w echu — zdaje się słyszeć „witam ,“— takie wszystko tam przyjazne, takie urocze a błogie, że wstrętny krzyk sowy tego nie zagłusza. Duktem lasu, albo gdzieś z brzega , widać w oddaleniu sterczące do góry kominy fabryczne, świadczące, że przemysł w swym pochodzie naprzód zniszczył niemało takich miejsc uroczych i zrobił dla siebie wolne przestrzenie, to też i stamtąd widać, jak na dłoni, wioski i pola w nieprzejrzanej dali, gdzie także były bory , a stopniały w piecu cukrowni w Łyszkowicach . Przy tym są jeszcze, het daleko w smudze na widnokręgu , widoki lasów , jak noc czarnych , albo bliższych, jak wstęga szafiru, częścią tych lasów księstwa Łowickiego jest Kapera .Pomiędzy lasami, na dolinie, jest wioseczka Bobrowa, która jak by się kryła, że jest uboga, choć od Kapery bogatsza. Na miejscu zupełny brak produktów żywności oraz trudna komunikacja mała ilość pokoi do wynajęcia[...]

1- Młyn Kapera rok 1768

właściciel Młynarz Piotr Kapera.

O dwóch gankach z wszystkimi do niego należącymi Porządkami :

Pomieszkanie Młynarskie + Stodołą ,Chlewikami i Karmikami.

2-Młyn Kapera zwany .Młynarz Walenty Kapera

,,Łowicz wiadomości historyczne z dodaniem innych szczegółów.'' Wydał na pamiątkę 35-letniego zamieszkania w Łowiczu Władysław Tarczyński.

,,Łyszkowice z dziejów Osady i Zakładu (1359-1995)''Łowickie Zakłady Farmaceutyczne ,,Polfa' 'w Łyszkowicach .Łowickie Towarzystwo Przyjaciół Nauk (prace Ł.T..P.N,poz. 4 rok 1996) Redakcja Marek Wojtylak. Redakcja techniczna Krzysztof Sobczak .

,,Dzieje Gminy Maków 1340-2000'' - Jan Józefacki