Łączna liczba wyświetleń

niedziela, 30 kwietnia 2023

Stara wieś Mszadła ,dziś Mszadla

Pocztówka Mszadli 1915 r.
Galeria Staroci i Pamiątek Regionalnych



,,mszadła '' miejsce modlitwy chrześcijan ,miał być tu kościół ,miał stać w pobliżu źródła miejscowego strumienia po prawej stronie drogi do Bobrowy w lesie Bukowiec .Wąwóz ,z którego wypływa źródło jest do dziś widoczne . W czasach zaboru rosyjskiego tereny te należały do carskiej rodziny Romanowów , po polowaniach urządzano tu przyjęcia pod gołym niebem. 

Stara wieś Mszadła , skupiona dookoła pięciu stawów ,zabudowana w kształcie owalnym z dużym placem i trzema stawami w środku .Dwa dalsze stawy leżały już na krańcach wsi od strony wschodniej .Kształt i sposób zabudowania ,położenie geograficzne wskazuje na obronność miejsca ,a tym samym i na dawność jej pochodzenia .Wieś stanowiła kompleks zamknięty ,była ogrodzona drewnianym ostro zakończonym parkanem. Do wsi  wjeżdżano trzema drogami .Na wjeździe do wsi znajdowały się trzy bramy .Na noc bramy były zamykane na ciężką zasuwę  ,klucz do bram zawsze miał sołtys lub stróż nocny ,którego zadaniem było alarmowanie gromady w razie grożącego niebezpieczeństwa ze strony dzikich zwierząt ,złych ludzi czy pożaru .Jedna z tych bram stała bezczynie jeszcze około 1800 roku. Wspominał o niej  mieszkaniec Mszadli - Marcin Malesa ,będąc wyrostkiem ,otworzył tę bramę przejeżdżającemu szlachcicowi i otrzymał za to jeden grosz .

[Wnuk wspomnianego Marcina Malesy sprostował, że za otwarcie bramy szlachcicowi carskiemu  Dziadek otrzymał jednego talara. Być może był to ktoś z carskiej rodziny ,a może sam Car ,który w tych stronach polował .]

Wieś Mszadla powstała w 1361 roku w miejscu dawnego lasu Lyubyn .W miejscu tym osadnicy wykarczowali 8 włók roli, a sołtys otrzymał dziewiąty łan wolny ,ale wiemy ,iż 15 maja 1359 roku - Książę mazowiecki Ziemowit III poświadcza arcybiskupowi gnieźnieńskiemu Jarosławowi Bogorii Skotnickiemu przynależność wsi Luben (Mszadla) do dóbr kościelnych zwanych kasztelanią łowicką ,a w późniejszym czasie zwaną Księstwem Łowickim .  1361 r. Arcybiskup gnieźnieński Jarosław nadaje niemieckie prawo średzkie wsi Luben (Mszadla). Sołectwo sprzedaje Tomisławowi z 9 łanami wolnymi oraz dochody z karczmy i od rzemieślników. Mieszkańcy otrzymują 12 lat wolnych od świadczeń feudalnych. Nazwa ,,Luben ''opiera się na dość rzadkiej nazwie osobowej - luba. Nowa nazwa wsi jest pochodzenia topograficznego i oznacza mchy leśne ,ale może też oznaczać miejsce modlitwy chrześcijan ,,mszadła '' .W tamtym czasie wieś utrzymywała pasterza owiec ,który codziennie pasł i strzegł dobytku gromady ,,spędzając je na noc do wsi i oddając właścicielom .

W pierwszych latach XIX wieku wieś liczyła 13 zagród ,a w okresie drugiej komasacji ,czyli w 1886 roku miała już 53 zagrody .Przyrost ludności i druga komasacja spowodowały rozrost wsi ,tworząc cztery nowe kolonie : Lipiecką ,Sabinów ,Krzywą i Siciska .  



Dekretem carskim  z 9 lipca 1822 roku wskazano granice księstwa łowickiego , nie obejmowały one ekonomii (klucza) Głuchów, w tym Mszadli i okolicy. We wsi jest 28 gospodarstw i 11 komorników, 225 mieszkańców, 29 domów, 27 stodół. Zwierzęta:25 koni, 66 wołów, 42 krowy, 46 szt. jałowizny, 174 owiec, 39 świń. 

1829 roku , ekonomię Głuchów w tym Mszadlę i okolice z powrotem  przyłączono do Księstwa Łowickiego. We wsi jest 217 mieszkańców, w tym 115 mężczyzn i 102 kobiety.

Pierwszego stycznia 1867 roku ,Mszadlę włączono do nowo utworzonej gminy Słupia w nowo powstałym powiecie skierniewickim w guberni warszawskiej ( zabór rosyjski).  

1902 r. - wieś w powiecie skierniewickim, gmina Słupia, parafia Lipce, sąd Okręgowy I Dębowa Góra.

1903 r.-we wsi Mszadla wzniesiono 4 krzyże: przy skrzyżowaniu dróg do Wólki Krosnowskiej i Kotulina, kolonii Sabinów (przy łuku drogi), na granicy pól kolonii Sabinów i wsi Zagórze oraz na granicy pól Mszadli i Sicisk. 

20.X .1933 r, - Rozporządzeniem Wojewody Warszawskiego uporządkowano sieć osadniczą poprzez utworzenie gromad (sołectw), do których włączono poszczególne kolonie, przysiółki i osady. Ustalono, iż sołectwo Mszadla stanowić będzie wieś Mszadla, Mszadla Serwitut i Mszadla Siciska. 

10 września 1939 r.
Pacyfikacja wsi Mszadla ,Teresin, Mikuły
Zidentyfikowano ponad 68 ofiar, w tym 41 z Mszadli.
Dziś tamte tragiczne wydarzenia ,które wydarzyły się 82 lata temu upamiętnia pomnik przy drodze wojewódzkiej 704 między Łyszkowicami a Brzezinami .
Miejscowości zostały zajęte w dniu 9 września przez niemiecką 10 Górnobawarską dywizje piechoty ,dowodzoną przez Generalleutnant Conrad von Cochenhausen. Następnego dnia, około godz. 9.00 rano ,wojska niemieckie zaczęły otaczać poszczególne gospodarstwa w Mszadli w pewnym momencie rozpoczęła się bezładna strzelanina. Zginął wówczas zastrzelony Franciszek Kołodziejczyk, a od wybuchu granatu dwójka  jego dzieci , Leoś i Krysia ,żona Genowefa cudem ocalała w późniejszym czasie drugi raz wyszła za mąż za Jarosa   .Na skutek wybuchu granatów i strzelaniny w płomieniach stanęło 30 zabudowań gospodarskich. Następnie do zagrody Józefa Kozłowskiego spędzono miejscową ludność ,uciekinierów i mieszkańców dwóch wsi Mikuły i Teresina .Około godziny 11 ,gdy zgromadzono ponad 100 osób w tym jedną kobietę ,jednego Pana w podeszłym wieku ,10 młodocianych i 4 dzieci ,dokonano egzekucji .Wszystkich rozstrzelano ,dających znaki życia dobijano .Zwłoki spalono w stodole Pana Józefa .W tym samym czasie w gospodarstwie Stanisława Lebiody ,dokonano drugiej egzekucji ok 30 osób .W sąsiedniej Dąbrowie Mszadelskiej ,zastrzelono pojedynczo w różnych zagrodach 11 osób ,w tym dwójkę dzieci Franciszka Kołodziejczyka .
W wyniku podpaleń i egzekucji dokonywanych przez żołnierzy niemieckich 10. dywizji piechoty zginęło około 150 osób. 




9 .XII.1972 r.  - Sołectwo Mszadla włączono do gminy Godzianów 

01.IV .1973 - Sołectwo Mszadla włączono do nowo powstałej gminy Lipce. Pierwszym naczelnikiem Gminy został Włodzimierz Napieracz. W skład gminy wchodziły wsie: Lipce, Drzewce, Mszadla, Mszadla Siciska, Wola Drzewiecka, Wólka Krosnowska, Wólka Podlesie, Chlebów. 




       Tabliczka sołtysa Mszadli z czasów zaborów.

Sołtysem w latach 1904 do 1914 był Stanisław Klimczyk.

Galeria Staroci i Pamiątek Regionalnych


 (Jeśli by przyjąć za dobrą monetę ,legendę  o istniejącym kościele przy źródełku strumienia ,gdzie chrześcijanie mszy słuchali  w lesie Bukowiec  , to był by to drugi kościół w Księstwie Łowickim  po którym została dziś tylko  legenda ,tak jak po tym w Zapadach ,który znajdował się na jeziorku, a monstrancja z tego kościołka ma znajdować się w Godzianowie ?) 




 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Wieszczowi -Lud Księżacki z Łowickiego (1927 r.)„Bo królom był równy…”.

 Księżanki z wieńcem przed mostem Poniatowskiego w Warszawie . Sprowadzenie zwłok Juliusza Słowackiego z paryskiego Cmentarza Montmartre do ...